ΠΗΓΗ: Eksegersi.gr

Ισχυρίζεται ο υπουργός ειδικών αποστολών Πιερρακάκης ότι με το κατάπτυστο νομοσχέδιο «Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου –Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων» ενισχύονται πρωταρχικά τα δημόσια ΑΕΙ. Συχνά πυκνά μάλιστα επικαλείται τη δημαγωγική μπούρδα ότι το ενδιαφέρον αυτό αποτυπώνεται στα 129 άρθρα του νομοσχέδιου, ενώ μόλις 26 άρθρα αφορούν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια (επίσημη ονομασία: παραρτήματα-ΝΠΠΕ).

Τα ψέματα Πιερρακάκη αποκαλύπτονται όχι μόνο με τα όσα έχουν ήδη αναφέρει τα δημόσια πανεπιστήμια για την τεράστια μείωση της κρατικής χρηματοδότησης και του διδακτικού προσωπικού, που υπέστησαν από το 2009 (π.χ. ανακοινώσεις Συμβουλίου Διοίκησης ΕΜΠ, Συγκλήτου Πανεπιστήμιου Κρήτης,  Συγκλήτου Πάντειου Πανεπιστήμιου, Συγκλήτου Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων), όχι μόνο με τη μείωση ακόμα και αυτού του ποσοστού της ελλιπέστατης δημόσιας χρηματοδότησης από 80% (καταβαλλόμενο με «αντικειμενικά κριτήρια») σε 70%, με το υπόλοιπο 30% (προηγουμένως 20%) να καταβάλλεται υπό την αίρεση της αξιολόγησης, του σκληρού ανταγωνισμού και της «αποτελεσματικότητας» με κριτήρια της αγοράς (άρθρο 93), αλλά και με τα όσα ανήκουστα και προκλητικά αναφέρει το άρθρο 84 του νομοσχέδιου Πιερρακάκη.

Άρθρο 84 νομοσχέδιου Πιερρακάκη: ένα κατάπτυστο άρθρο

Η ιστορία ξεκινά από το νόμο πλαίσιο Κεραμέως (Ν. 4957/2022). Με το άρθρο 169, παραγ. 1 του νόμου αυτού εισάγεται ο θεσμός του «συνεργαζόμενου καθηγητή»: 

«1. Καταξιωμένοι Έλληνες επιστήμονες, που κατέχουν θέση καθηγητή σε πανεπιστήμια της αλλοδαπής ή ερευνητή σε ερευνητικούς οργανισμούς της αλλοδαπής, δύνανται παράλληλα να απασχολούνται μερικώς σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) της ημεδαπής ως συνεργαζόμενοι καθηγητές (Joint Chairs) με αντικείμενο την παροχή διδακτικού ή ερευνητικού έργου για τις ανάγκες ενός Τμήματος του Α.Ε.Ι.».

Από τη διατύπωση του άρθρου αυτού συνάγεται ότι ο «καταξιωμένος έλληνας επιστήμονας, καθηγητής σε πανεπιστήμιο της αλλοδαπής» μπορεί να είναι και καθηγητής σε κάποιο ιδιωτικό κερδοσκοπικό πανεπιστήμιο της αλλοδαπής, καθώς δεν υπάρχει ρητή αναφορά για εργασία σε δημόσιο πανεπιστήμιο ή και σε απαραίτητα προσόντα. 

Το υπογραμμίζουμε αυτό γιατί είναι γνωστό ότι τα μαγαζιά των εμπόρων της γνώσης της Κύπρου δεν έχουν ως απαραίτητη προϋπόθεση την κατοχή διδακτορικού τίτλου. Πρόσφατα αποκαλύψαμε ότι η Κτηνιατρική Σχολή του ιδιωτικού Πανεπιστήμιου Λευκωσίας με τα 13 μέλη ΔΕΠ και τα δίδακτρα των 100.000 ευρώ αναζητά νέα μέλη «για οποιοδήποτε ακαδημαϊκό βαθμό (Βοηθός Καθηγητή, Αναπληρωτής Καθηγητής ή Καθηγητής)» που δεν θα διαθέτουν απαραιτήτως διδακτορικό! Οπως αναφέρεται στο σχετικό αίτημα του Κοσμήτορα της Κτηνιατρικής τα απαιτούμενα προσόντα είναι το πτυχίο Κτηνιατρικής και ο «επιθυμητός Διδακτορικός τίτλος»! 

Το υπογραμμίζουμε επίσης για τον λόγο ότι όλα αυτά τα «μαγαζιά» της Κύπρου, όλα ανεξαιρέτως, αναγνωρίστηκαν ως ισότιμα με τα ελληνικά δημόσια ΑΕΙ με την Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ των υπουργείων Παιδείας Ελλάδας-Κύπρου. 

Τα όσα αναφέρουμε παραπάνω αποδεικνύουν το πραγματικό περιεχόμενο της έννοιας του «καταξιωμένου επιστήμονα καθηγητή» σε πανεπιστήμιο της αλλοδαπής, ανεξάρτητα αν πρόκειται για δημόσιο ή ιδιωτικό «πανεπιστήμιο».

Οι αλλαγές που έκανε ο Πιερρακάκης στο συγκεκριμένο άρθρο είναι ότι προσέθεσε τον όρο «οποιαδήποτε βαθμίδας» μετά την λέξη «καθηγητής», αλλά κυρίως ότι έδωσε σε αυτούς τους «συνεργαζόμενους καθηγητές» «της Παναγίας τα μάτια». Ετσι, στο άρθρο 84 του νομοσχέδιου Πιερρακάκη, στα δικαιώματα των «συνεργαζόμενων καθηγητών» προστέθηκαν επιπλέον τα εξής δικαιώματα:

«ζ) συμμετέχουν σε έργα/προγράμματα που διαχειρίζονται οι Ειδικοί Λογαριασμοί Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.), τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) των Α.Ε.Ι., τα Ερευνητικά Κέντρα, Ινστιτούτα και οι Τεχνολογικοί Φορείς του άρθρου 13Α του ν. 4310/2014 (Α’ 258), καθώς και λοιποί ερευνητικοί οργανισμοί και να αμείβονται για τη συμμετοχή τους σε αυτά σε βάρος του προϋπολογισμού των έργων/προγραμμάτων,

η) αμείβονται από δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας,

θ) παρέχουν διδακτικό έργο επ’ αμοιβή σε οποιοδήποτε άλλο Α.Ε.Ι., συμπεριλαμβανομένου του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (Ε.Α.Π.), σε δημόσιες σχολές, σε δημόσιες Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης (Σ.Α.Ε.Κ.) και δημόσια Κέντρα Διά Βίου Μάθησης (Κ.Δ.Β.Μ.), που εντάσσονται στο Μητρώο της Γενικής Γραμματείας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού,

ι) παρέχουν επιστημονικό έργο στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.),

ια) ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα ατομικώς ή μέσω εταιρείας, η οποία είναι συναφής με την επιστημονική περιοχή του συνεργαζόμενου καθηγητή, μετά από ενημέρωση του Προέδρου του Τμήματος, στο οποίο υπηρετούν, υπό την προϋπόθεση ότι η άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας δεν προσδίδει στον συνεργαζόμενο καθηγητή την εμπορική ιδιότητα,

ιβ) ασκούν με ή χωρίς αμοιβή, καθώς και με αποζημίωση κατ’ αποκοπήν, κάθε είδους έργο ή δραστηριότητα, πλην εκείνων που προσδίδουν την εμπορική ιδιότητα, υπό την προϋπόθεση ότι το έργο ή η δραστηριότητα δεν είναι ανταγωνιστικά με αυτή του Α.Ε.Ι. και συνάδει με την ιδιότητα του δημόσιου λειτουργού,

ιγ) μετέχουν με οποιαδήποτε ιδιότητα σε εταιρείες τεχνοβλαστούς, σύμφωνα με τον ν. 4864/2021 (Α’ 237) υπό την προϋπόθεση ότι η συμμετοχή αυτή δεν προσδίδει στον συνεργαζόμενο καθηγητή την εμπορική ιδιότητα.».

Τους δίνει, δηλαδή, το δικαίωμα να διδάσκουν όχι μόνο σε ένα πανεπιστήμιο, αλλά και σε άλλα, καθώς και σε πλείστες άλλες δημόσιες σχολές, σχολές κατάρτισης και δεν συμμαζεύεται.

Σε αντιδιαστολή, οι καθηγητές πλήρους απασχόλησης των ελληνικών δημόσιων ΑΕΙ, βάσει των άρθρων 154 και 155 του Ν. 4759/2022, έχουν την υποχρέωση να παρέχουν διδακτικό έργο τουλάχιστον 6 ωρών εβδομαδιαίως κατά μέσο όρο σε προγράμματα σπουδών πρώτου και δεύτερου κύκλου και προγράμματα σπουδών δευτερεύουσας κατεύθυνσης και σύντομης διάρκειας του Τμήματος του Α.Ε.Ι., στο οποίο έχουν εκλεγεί. Είναι επίσης δυνατή η ανάθεση διδακτικού έργου στο πλαίσιο προγραμμάτων σπουδών πρώτου κύκλου άλλων Τμημάτων του εν λόγω ΑΕΙ, ενώ δεν λαμβάνεται υπόψη για την πλήρωση της ελάχιστης υποχρέωσης παροχής διδακτικού έργου 6 ωρών, τυχόν διδακτικό έργο που προσφέρεται σε προγράμματα σπουδών δεύτερου κύκλου με πρόσθετη αμοιβή, καθώς και ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών, χειμερινά και θερινά σχολεία.

Τα αναφέρουμε όλα αυτά για να καταδείξουμε όχι μόνο τις διαφορές στα δικαιώματα των καθηγητών πλήρους απασχόλησης των ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων και των «αλεξιπτωτιστών» «συνεργαζόμενων καθηγητών», που μπορεί να προέρχονται και από ιδιωτικά μαγαζιά εμπόρων της γνώσης, αλλά κυρίως για να τονίσουμε την απάτη της ενίσχυσης των δημόσιων ΑΕΙ με το απαραίτητο μόνιμο διδακτικό προσωπικό, που τόσο έχουν στερηθεί από το 2009 και δώθε. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη καμιά πρόθεση δεν έχει να ενισχύσει τα δημόσια πανεπιστήμια της Ελλάδας. Σκοπός της είναι να μειώσει τις δαπάνες με «μεταγραφές αεροδρομίου», στους οποίους από πάνω προσφέρει και λαμπρό πεδίο «κονόμας».

Η απάτη της αύξησης της χρηματοδότησης

Ας δούμε τώρα την επιχορήγηση των δημόσιων Πανεπιστημίων, παραθέτοντας δύο Πίνακες.

Στον Πίνακα 1 καταγράφουμε την επιχορήγηση (σε εκατομμύρια ευρώ) των ΑΕΙ, σύμφωνα με τις εισηγητικές εκθέσεις του Τακτικού Προϋπολογισμού από το έτος 2006 έως και το 2010. Στις εισηγητικές εκθέσεις υπήρχαν χωριστοί πίνακες για την χρηματοδότηση σε διάφορους φορείς.

Από το 2010 έως το 2023 δεν είναι δυνατόν να αντλήσουμε στοιχεία από τον τακτικό προϋπολογισμό, επειδή αυτά πέρασαν στον προϋπολογισμό του υπουργείου Παιδείας και κατανέμονται σε κωδικούς, στους οποίους δεν έχουμε πρόσβαση. Αυτό έγινε σκόπιμα για να μη μπορεί να δει ο καθένας τα ποσά που προϋπολογίζονται, αλλά και για να μην διαπιστώνει τις τεράστιες «βουτιές» στη χρηματοδότηση από χρονιά σε χρονιά. Ο Πιερρακάκης μάλιστα στον πίνακα με τα ποσά της τακτικής και έκτακτης χρηματοδότησης των ΑΕΙ (σύνολο), που αναφέρονται στους άξονες παρουσίασης του νομοσχέδιου στις 7 του Φλεβάρη, πριν αυτό δοθεί στη «διαβούλευση», ξεκινάει σκόπιμα από το 2013 και μετά και όχι από το 2006 για να κρύψει τις τεράστιες διαφορές στη χρηματοδότηση και τις απίστευτες μειώσεις.

Με βάση τα στοιχεία αυτά καταρτίσαμε τον Πίνακα 2: 

Από τον Πίνακα 1 παρατηρούμε τα εξής: Η επιχορήγηση των δημόσιων ΑΕΙ -έστω και αυτή που υπολείπεται από τις πραγματικές ανάγκες- αυξανόταν σταδιακά από το 2006 έως και το 2010 (σταδιακά από 442 εκατ. ευρώ σε 525 εκατ. ευρώ).

Από τον Πίνακα 2 διαπιστώνουμε ότι από το 2013 και μετά η επιχορήγηση πραγματοποιεί πραγματική βουτιά στα 157,90 ευρώ, από τα 525 εκατ. ευρώ το 2010! Η ταχύτατη κάθοδος, και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό, συνεχίζεται σταθερά έως το 2018. Το 2019 η επιχορήγηση «τσίμπησε» λιγάκι προς τα πάνω (112,90 εκατ. ευρώ) για να αρχίσει μετά τις ανεπαίσθητες αυξομειώσεις (κατά σειρά 109,40 – 114,90 – 113,20 εκατ. ευρώ), ώσπου το 2023 ανήλθε στα 133,52 εκατ. ευρώ.

Παρατηρούμε εδώ ότι η επιχορήγηση για την οποία πανηγυρίζει ο Πιερρακάκης το 2023 -τη χρονιά που υποτίθεται ότι η ελληνική καπιταλιστική οικονομία έχει πάρει τα πάνω της και την επικροτούν όλοι οι ιμπεριαλιστές εταίροι και οι «διεθνείς οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης»-, είναι μόλις 133,52 εκατ. ευρώ! Πάρα πολύ πίσω δηλαδή ακόμη και από αυτήν του 2013 (157,90 εκατ. ευρώ) ή του 2014 (138,70 εκατ. ευρώ), όπου σοβούσε η οικονομική κρίση και ο ελληνικός καπιταλισμός είχε δεθεί χειροπόδαρα με τα Μνημόνια.

«Πέτσινη» η υπόσχεση Πιερρακάκη για εφάπαξ χρηματοδότηση 1 δισ.

Είναι αγαπημένη συνήθεια των υπουργών της κυβέρνησης Μητσοτάκη και κυβερνητικών παραγόντων να πετούν διάφορα νούμερα χάριν εντυπωσιασμού του «πόπολου», από τα οποία αρπάζονται οι κονδυλοφόροι των «πετσωμένων» ΜΜΕ για να ενισχύσουν την κυβερνητική προπαγάνδα.

Ο Πιερρακάκης δεν αποτελεί εξαίρεση. Στους άξονες του σχεδίου νόμου, που παρουσιάστηκαν στις 7 του Φλεβάρη, αναφέρεται ότι «το δημόσιο πανεπιστήμιο θα ωφεληθεί με σχεδόν € 1 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ καθώς και από έργα ΣΔΙΤ». Επιμερίζοντας τα ποσά, στους άξονες αναφέρεται ότι από το ΤΑ θα αντληθούν 475 εκατ. ευρώ, από το ΕΣΠΑ 279 εκατ. ευρώ και από ΣΔΙΤ 700 εκατ. ευρώ.

Πηγαίνοντας τώρα στην Εκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους διαπιστώνουμε ότι η χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ απουσιάζει παντελώς. Οσον αφορά δε, τη χρηματοδότηση από το ΤΑ αναφέρονται τα εξής: «Δαπάνη από τη δυνατότητα χρηματοδότησης, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών των Α.Ε.Ι., με αντίστοιχη αύξηση εσόδων των οικείων Α.Ε.Ι. (άρθρα 61 και 181). Το οικονομικό αποτέλεσμα είναι δημοσιονομικά ουδέτερο για τη Γενική Κυβέρνηση».

Τι μας λέει, λοιπόν, το άρθρο 61 του νομοσχέδιου Πιερρακάκη, το οποίο τροποποιεί το άρθρο 84 του νόμου πλαίσιου Κεραμέως (Ν. 4957/2022); Μας λέει (παράγ. 1, δεύτερο εδάφιο) ότι η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δεν είναι δεδομένη αλλά δυνατή. Παραθέτουμε το άρθρο 61: 

Άρθρο 61

Πόροι Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών – Τέλη φοίτησης αλλοδαπών φοιτητών -Τροποποίηση παρ. 1, 2 και προσθήκη παρ. 5 στο άρθρο 84 ν. 4957/2022

Στο άρθρο 84 του ν. 4957/2022 (Α΄ 141), περί των πόρων των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στην παρ. 1 προστίθεται δεύτερο εδάφιο, β) στην παρ. 2 διαγράφεται η φράση «εφόσον αυτό προβλέπεται στην απόφαση ίδρυσης του Π.Μ.Σ.», γ) προστίθεται παρ. 5, και το άρθρο 84 διαμορφώνεται ως εξής:

                                     «Άρθρο 84

Πόροι Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών – Οικονομική διαχείριση

………………………………………………………………

Ειδικά σε περίπτωση σύμπραξης Τμημάτων ή Σχολών Α.Ε.Ι. της ημεδαπής με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της αλλοδαπής είναι δυνατή η χρηματοδότηση από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ή άλλα χρηματοοικονομικά εργαλεία….».

Συμπεραίνουμε επομένως ότι όλα αυτά τα νούμερα είναι «στον αέρα». Καμιά εγγύηση δεν υπάρχει ότι θα δοθεί πράγματι αυτή η περίφημη εφάπαξ χρηματοδότηση του 1 δισ. ευρώ στο δημόσιο πανεπιστήμιο. 

Συμπεραίνουμε επίσης, σύμφωνα με τα ποσά που αντλήσαμε από τον Τακτικό Προϋπολογισμό και τα ποσά τακτικής και έκτακτης χρηματοδότησης των ΑΕΙ από τους άξονες Πιερρακάκη, με βάση τα οποία φτιάξαμε τους Πίνακες 1 και 2, ότι η χρηματοδότηση των ΑΕΙ υπέστη τρομερές απώλειες από το 2013 και μετά (από το 2009 και δώθε σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτουν τα ίδια τα πανεπιστήμια). Το ποσό των 133,52 εκατ. ευρώ, που δόθηκε ως τακτική και έκτακτη επιχορήγηση το 2023, και παραδέχτηκε και η προσκολληθείσα στη ΝΔ Χριστοφιλοπούλου, πρώην υφυπουργός της Διαμαντοπούλου, υπολείπεται κατά 391,48 εκατ. ευρώ από την επιχορήγηση του 2010 (525 εκατ. ευρώ) όταν ήδη είχαμε εισέλθει στη μαύρη περίοδο των μνημονίων.

Γιούλα Γκεσούλη