Νίκος Μάστορας - alfavita.gr
Και όχι μόνο η Σουηδία. Η UNESCO ζητά η τεχνολογία να μην αντικαθιστά ποτέ την αυτοπρόσωπη διδασκαλία
Όταν, πριν από λίγες ημέρες, ο υπουργός Παιδείας μαζί με τον Πρωθυπουργό εξήγγειλαν με υπερηφάνεια το «Ψηφιακό σχολείο», χαρακτηρίζοντάς το μάλιστα «επανάσταση για την παιδεία» απέδειξαν ότι για μια ακόμα φορά, η χώρα μας βρίσκεται πίσω από τις διεθνείς εξελίξεις.
Αυτό γιατί η κυβέρνηση είτε αγνοεί, είτε δεν ενδιαφέρεται να μάθει, ότι σε άλλες δυτικές χώρες οι εξελίξεις πάνε προς την αντίθετη κατεύθυνση: Εμείς στέλνουμε τάμπλετ στα σχολεία, η Σουηδία ...τα παροπλίζει!
Αντί για τα λάπτοπς, τα τάμπλετς, τους ηλεκτρονικούς μαυροπίνακες και όλα αυτά τα καλούδια της σύγχρονης τεχνολογίας, αρκετές Ευρωπϊκές χώρες με υψηλό επίπεδο δημόσιας εκπαίδευσης όπως λχ η Σουηδία, στρέφονται ξανά στο χάρτινο βιβλίο καθώς διαπίστωσαν ότι τα πολλά ψηφιακά εργαλεία στην τρυφερή μαθητική ηλικία, εντέλει πετυχαίνουν αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που προσδοκούσαν!
Για παράδειγμα, η κυβέρνηση θα όφειλε, αν δεν ενδιαφερόταν μόνο για την επικοινωνία, να είχε διαβάσει το ρεπορτάζ του theguardian, δημοσιευμένο τον Σεπτέμβριο του 2023, σύμφωνα με το οποίο στη Σουηδία πρόσφατα, πολλοί από τους δασκάλους τους δίνουν νέα έμφαση στα έντυπα βιβλία, στον ήσυχο χρόνο ανάγνωσης και στην πρακτική γραφής στο χαρτί και αφιερώνουν λιγότερο χρόνο σε tablet, διαδικτυακή έρευνα και δεξιότητες πληκτρολόγησης.
Η επιστροφή σε πιο παραδοσιακούς τρόπους μάθησης είναι μια απάντηση σε πολιτικούς και ειδικούς που αμφισβητούν αν η υπερ-ψηφιακή προσέγγιση της Σουηδίας στην εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής tablet στα νηπιαγωγεία, είχε οδηγήσει σε μείωση των βασικών δεξιοτήτων.
Η υπουργός Παιδείας της Σουηδίας, Lotta Edholm, η οποία ανέλαβε τα καθήκοντά της ως μέλος μιας κεντροδεξιάς κυβέρνησης συνασπισμού, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους επικριτές της εκτεταμένης εμπλοκής της τεχνολογίας στα σχολεία.
«Οι μαθητές της Σουηδίας χρειάζονται περισσότερα σχολικά βιβλία», είπε η Έντχολμ. «Τα φυσικά (έντυπα) βιβλία είναι σημαντικά για τη μάθηση των μαθητών».
Ο υπουργός ανακοίνωσε τον Αύγουστο ότι η κυβέρνηση ήθελε να ακυρώσει την απόφαση της εθνικής υπηρεσίας για την εκπαίδευση να καταστήσει υποχρεωτικές τις ψηφιακές συσκευές στα νηπιαγωγεία. Σχεδιάζει να προχωρήσει περαιτέρω και να τερματίσει εντελώς την ψηφιακή μάθηση για παιδιά κάτω των έξι ετών, δήλωσε το υπουργείο στο Associated Press.
Τι λέει η PISA
Παρόλο που οι μαθητές της Σουηδίας βαθμολογούνται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο για την ικανότητα ανάγνωσης (σ.σ. στη γνωστή μας έρευνα PISA -στην οποία εμείς «πατώνουμε») , μια άλλη διεθνής αξιολόγηση των επιπέδων ανάγνωσης της τέταρτης τάξης, το Progress in International Reading Literacy Study (PIRLS), αποκάλυψε μια πτώση μεταξύ των παιδιών της Σουηδίας μεταξύ 2016 και 2021.
Το 2021, οι Σουηδοί μαθητές της τέταρτης τάξης είχαν κατά μέσο όρο 544 πόντους, μια πτώση από τον μέσο όρο των 555 το 2016. Ωστόσο, η απόδοσή τους έφερε τη χώρα σε ισοβαθμία με την Ταϊβάν για την έβδομη υψηλότερη συνολική βαθμολογία τεστ.
Συγκριτικά, η Σιγκαπούρη –η οποία ήταν στην κορυφή της κατάταξης– βελτίωσε τις βαθμολογίες PIRLS στην ανάγνωση από 576 σε 587 κατά την ίδια περίοδο και ο μέσος όρος της βαθμολογίας στην ανάγνωση των μαθητών της Αγγλίας μειώθηκε ελαφρώς, από 559 το 2016 σε 558 το 2021.
Ορισμένα μαθησιακά ελλείμματα μπορεί να προήλθαν από την πανδημία του κορονοϊού ή να αντικατοπτρίζουν έναν αυξανόμενο αριθμό μεταναστών μαθητών που δεν μιλούν σουηδικά ως πρώτη τους γλώσσα, αλλά η υπερβολική χρήση οθονών κατά τη διάρκεια των σχολικών μαθημάτων μπορεί να κάνει τους νέους να μείνουν πίσω στα βασικά μαθήματα, λένε ειδικοί στην εκπαίδευση. .
«Υπάρχουν σαφείς επιστημονικές αποδείξεις ότι τα ψηφιακά εργαλεία επηρεάζουν αντί να ενισχύουν τη μάθηση των μαθητών», ανέφερε το Ινστιτούτο Karolinska της Σουηδίας, μια ιδιαίτερα σεβαστή ιατρική σχολή που επικεντρώνεται στην έρευνα, σε δήλωση που έγινε πέρυσι τον Αύγουστο σχετικά με την εθνική στρατηγική ψηφιοποίησης της χώρας στην εκπαίδευση.
«Πιστεύουμε ότι η εστίαση θα πρέπει να επιστρέψει στην απόκτηση γνώσης μέσω έντυπων εγχειριδίων και τεχνογνωσίας των εκπαιδευτικών, αντί της απόκτησης γνώσης κυρίως από ελεύθερα διαθέσιμες ψηφιακές πηγές που δεν έχουν ελεγχθεί για ακρίβεια».
UNESCO: Η τεχνολογία να μην αντικαθιστά ποτέ την αυτοπρόσωπη διδασκαλία
Η ταχεία υιοθέτηση εργαλείων ψηφιακής μάθησης έχει επίσης προκαλέσει ανησυχία από την υπηρεσία εκπαίδευσης και πολιτισμού του ΟΗΕ. Σε μια έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο, η Unesco απηύθυνε «επείγουσα έκκληση για κατάλληλη χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση». Η έκθεση προτρέπει τις χώρες να επιταχύνουν τις συνδέσεις στο Διαδίκτυο στα σχολεία, αλλά ταυτόχρονα προειδοποιεί ότι η τεχνολογία στην εκπαίδευση θα πρέπει να εφαρμοστεί με τρόπο που να μην αντικαθιστά ποτέ την αυτοπρόσωπη διδασκαλία και να υποστηρίζει τον κοινό στόχο της ποιοτικής εκπαίδευσης για όλους.
Στη σουηδική πρωτεύουσα Στοκχόλμη, ο Liveon Palmer, 9 ετών, μαθητής της τρίτης τάξης στο δημοτικό σχολείο Djurgardsskolan, εξέφρασε αποδοχή όταν του ζητήθηκε να περνάει περισσότερες σχολικές ώρες εκτός σύνδεσης. «Μου αρέσει να γράφω περισσότερο στο σχολείο, στο χαρτί, γιατί απλά νιώθω καλύτερα», είπε στο Associated Press.
Η δασκάλα του, Catarina Branelius, είπε ότι ήταν διστακτική να ζητά από τους μαθητές να χρησιμοποιούν tablet κατά τη διάρκεια των μαθημάτων της ακόμη και πριν από τον έλεγχο σε εθνικό επίπεδο.
«Χρησιμοποιώ tablet στα μαθηματικά και κάνουμε κάποιες εφαρμογές, αλλά δεν χρησιμοποιώ tablet για να γράφω κείμενο», είπε η Branelius. Οι μαθητές κάτω των 10 ετών «χρειάζονται χρόνο και εξάσκηση και άσκηση στη γραφή… προτού τους συστήσετε να γράφουν σε ένα tablet».
Η διαδικτυακή διδασκαλία είναι ένα θέμα που συζητείται έντονα σε όλη την Ευρώπη και τον δυτικπο κόσμο. Η Πολωνία, για παράδειγμα, μόλις ξεκίνησε ένα πρόγραμμα για να δώσει έναν φορητό υπολογιστή που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση σε κάθε μαθητή που ξεκινάει από την τέταρτη τάξη, με την ελπίδα να κάνει τη χώρα πιο ανταγωνιστική τεχνολογικά.
Στις ΗΠΑ, η πανδημία του κορονοϊού ώθησε τα δημόσια σχολεία να παρέχουν εκατομμύρια φορητούς υπολογιστές που αγοράστηκαν με ομοσπονδιακά χρήματα για την ανακούφιση από την πανδημία σε μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει ένα ψηφιακό χάσμα, που είναι μέρος του λόγου για τον οποίο τα αμερικανικά σχολεία τείνουν να χρησιμοποιούν τόσο έντυπα όσο και ψηφιακά εγχειρίδια, δήλωσε ο Sean Ryan, πρόεδρος του σχολικού τμήματος των ΗΠΑ στον εκδότη σχολικών βιβλίων McGraw Hill.
Και οι ευάλωτοι;
«Σε μέρη όπου δεν υπάρχει συνδεσιμότητα στο σπίτι, οι εκπαιδευτικοί είναι πολύ επιφυλακτικοί να στραφούν στην ψηφιακή τεχνολογία επειδή σκέφτονται τους πιο ευάλωτους μαθητές τους και φροντίζουν να έχουν την ίδια πρόσβαση στην εκπαίδευση με όλους τους άλλους», είπε ο Ράιαν.
Η Γερμανία, η οποία είναι μια από τις πλουσιότερες χώρες της Ευρώπης, είναι ταυτόχρονα από τις πιο «αργές» στη μεταφορά κυβερνητικών προγραμμάτων και πληροφοριών κάθε είδους στο Διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης. Η κατάσταση της ψηφιοποίησης στα σχολεία ποικίλλει επίσης μεταξύ των 16 ομόσπονδων κρατιδίων της.
Για να αντιμετωπιστεί η πτώση της Σουηδίας στις επιδόσεις ανάγνωσης στην τέταρτη δημοτικού, η σουηδική κυβέρνηση ανακοίνωσε μια επένδυση αξίας 685 εκατομμυρίων kr (50 εκατομμυρίων λιρών) σε αγορές βιβλίων για σχολεία φέτος. Άλλα 500 εκατ. kr. θα δαπανώνται ετησίως το 2024 και το 2025 για να επιταχυνθεί η επιστροφή των σχολικών βιβλίων.
