του Ανδρέα Κοσιάρη - info-war.gr

Έπειτα από την παταγώδη αποτυχία της κυβέρνησης και του κρατικού μηχανισμού σε άλλη μία περίοδο πυρκαγιών, ήταν αναμενόμενο πως οι υπεύθυνοι αυτής της αποτυχίας θα επιχειρούσαν να παίξουν το χαρτί της «πρακτορολογίας» για να αποσπάσουν την προσοχή από τις δικές τους ευθύνες. Εκ μέρους της κυβέρνησης, το έκανε ο Μάκης Βορίδης.

Όπως έχουμε εξηγήσει και στο παρελθόν, η απόπειρα δικαιολόγησης μέσω της επίκλησης εξωτερικών παραγόντων είναι από τις αγαπημένες πρακτικές ιδίως του ελληνικού συστήματος εξουσίας, καθώς οι φορείς του νομίζουν πως έτσι απαλλάσσονται από κάθε ευθύνη. Έχουμε εξηγήσει το γιατί αυτό δεν ισχύει όταν οι εξωτερικοί αυτοί παράγοντες είναι πραγματικοί και υπαρκτοί, όπως η πανδημία ή η κλιματική κρίση. Πόσο μάλλον όταν αποτελούν αποκύημα της φαντασίας των υπευθύνων, που ανακαλύπτουν παντού πράκτορες (και χάκερς).

Στην περίπτωση των πυρκαγιών, η συνωμοσιολογία για εμπρησμούς από «πράκτορες της Τουρκίας» επαναφέρεται σχεδόν κάθε καλοκαίρι, ή τουλάχιστον όποτε το εύρος των καμμένων εκτάσεων ξεπερνά κάποιο αυθαίρετο όριο μεγέθους. Ποτέ δεν παρουσιάζεται το οποιοδήποτε στοιχείο ή αποτέλεσμα έρευνας των αρχών για τέτοιου είδους εμπρησμούς. Φέτος, τον χορό της συνωμοσιολογίας για λογαριασμό της κυβέρνηση έσυρε ο υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης, μιλώντας στην εκπομπή της Όλγας Τρέμη στο newsbomb.gr.

«Πρώτα από όλα γίνεται μία προσπάθεια να διαπιστωθεί το κατά πόσον υπάρχουν εμπρησμοί και να συλληφθούν οι εμπρηστές. Ξέρω ότι έχουν υπάρξει ορισμένες συλλήψεις αυτήν την περίοδο και φαίνεται ότι αυτό αφορά και στη Ρόδο. Τώρα το αν τα κίνητρα είναι, παραδείγματος χάριν, δεν ξέρω, Τούρκοι πράκτορες που βάζουν φωτιές ή είναι κτηνοτρόφοι ή κάποιος που είναι μανιακός και παράφρων εμπρηστής, γιατί του αρέσει να βλέπει φωτιές αυτό δεν μπορώ να σας το αξιολογήσω. Ξέρω ότι απασχολεί την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών», είπε όταν ρωτήθηκε από τη δημοσιογράφο για την πιθανότητα ύπαρξης «ασύμμετρου χτυπήματος».

Στη συνέχεια συμπλήρωσε: «Κακά τα ψέματα, σε πολύ μεγάλες δασικές εκτάσεις η αστυνόμευσή τους με τέτοια πληρότητα που να αποκλείει οποιαδήποτε εγκληματική ενέργεια είναι τιτάνιο έργο, μού φαίνεται πάρα πολύ δύσκολο», και προσέθεσε πως «κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ούτε ότι υπήρξε σχέδιο εμπρησμού ή ότι είναι τυχαία περιστατικά αμέλειας τα οποία οδηγούν σε εμπρησμό. Είναι τώρα, πάντα μία συζήτηση αυτό».

Θα προσέξετε πως ο Βορίδης χρησιμοποιεί εδώ τη μέθοδο «JAQ» («just asking questions», σε ελεύθερη μετάφραση «εγώ μια απλή ερώτηση έκανα»). Όπως σημειώνει στο βιβλίο «Προπαγάνδα και Παραπληροφόρηση» ο Άρης Χατζηστε΄φανου, η τεχνική JAQ χρησιμοποιείται όταν ο ομιλών επιθυμεί να κάνει τοποθέτηση ή να «φυτέψει» μια (συχνά ψευδή) πληροφορία, αλλά παράλληλα να αποποιηθεί κάθε πολιτική ή νομική ευθύνη για όσα λέει.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Βορίδης, αν και ερωτάται για το ζήτημα και είναι ως υπουργός Επικρατείας (δηλαδή ουσιαστικά άνευ χαρτοφυλακίου, αλλά με ευθύνες γνώσης των ζητημάτων του συνόλου των κυβερνητικών ευθυνών) από τους πιο κατάλληλους να το ξεκαθαρίσουν, εντούτοις στην απάντησή του δεν απαντά, αλλά θέτει ερωτήματα. Αντί για «εγώ απλά ρωτάω», λέει «είναι μια συζήτηση αυτό», αφού προηγουμένως έχει πει πως «δεν μπορεί να αξιολογήσει» τα ερωτήματα που ο ίδιος έθεσε. Παράλληλα, εισάγει και την «πληροφορία» πως το θέμα «απασχολεί την ΕΥΠ», η οποία βέβαια όπως ξέρουμε είναι αρκετά απασχολημένη και με την παρακολούθηση δημοσιογράφων, πολιτικών αρχηγών, υπουργών της κυβέρνησης και πολλών, πολλών άλλων.

Δεν είναι τυχαίο πως το έργο ανάδευσης της «πρακτορολογίας» ανέλαβε ο Μάκης Βορίδης, που εκτός του πολυετούς φασιστικού του παρελθόντος μπορεί να χαρακτηριστεί και ως εκ των «πατέρων» της εγχώριας εθνικής συνωμοσιολογίας, έχοντας μαθητεύσει πλάι στους «παππούδες» Κ. Πλεύρη και Γ. Καρατζαφέρη. Το 2010, μάλιστα, είχε καταθέσει ερώτηση στη βουλή στα υπουργεία Περιβάλλοντος, Εθνικής Άμυνας και Υποδομών, με την οποία δεν εξέταζε την ύπαρξη ή μη «αεροψεκασμών», αλλά πεπεισμένος για την ύπαρξή τους, ρωτούσε αν γνωρίζουν τα υπουργεία για αυτούς, «ποια είναι η αποστολή τους και από ποιους διενεργούνται;».

Η ρητορική αυτή περί «Τούρκων πρακτόρων» μπορεί να πλέει παράλληλα με την επίσημη «γραμμή» της κυβέρνησης, περί κλιματικής κρίσης για την οποία «δεν μπορεί να γίνει τίποτα». Κι αυτό γιατί τα δύο αφηγήματα αλληλοσυμπληρώνονται στην αποποίηση ευθυνών: οι πυρκαγιές δεν ανάβουν από την πλήρη ανυπαρξία πρόληψης του κρατικού μηχανισμού (πχ. συντήρηση δικτύων ρεύματος, καθαρισμός αντιπυρικών ζωνών κ.α.), αλλά από «Τούρκους πράκτορες», και δεν σβήνουν όχι γιατί τα μέσα του ελληνικού κράτους είναι ελλιπή κι ανεπαρκή, κακοσυντηρημένα και κακοσυντονισμένα, αλλά διότι απέναντι στην κλιματική κρίση «κανένα μέτρο δεν είναι αρκετό».

Η συνωμοσιολογία, δηλαδή, έρχεται να καλύψει ξανά τις κυβερνητικές ευθύνες, ως ένας χρήσιμος μανδύας που αυτή τη φορά ρίχνεται και από την ίδια την κυβέρνηση. Στο πρόσφατο παρελθόν, την περίοδο της πανδημίας, η συνωμοσιολογία χρησίμευσε ώστε να μπορεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης να ταυτίσει με αυτήν κάθε αντίδραση και κριτική στις πολιτικές του.

Πολύ πέρα από την εικόνα που επιθυμεί να παρουσιάσει, ενός σύγχρονου φιλελεύθερου κόμματος, ο χώρος της Νέας Δημοκρατίας είναι γεμάτος από χουντικούς συνωμοσιολόγους. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι πριν ασχοληθεί με το θέμα ο Βορίδης, το είχαν ανακινήσει η δεξιά εφημερίδα Εστία και ο προερχόμενος από τα σπλάχνα της ΝΔ, πρώην κυβερνητικός εταίρος του ΣΥΡΙΖΑ, Πάνος Καμμένος.