Δεν υπάρχει μέρα που να μην γίνεται πρωθυπουργική αναφορά στο «επενδυτικό κλίμα». Η κυβέρνηση αρέσκεται να επαναλαμβάνει συνεχώς το ζήτημα των επενδύσεων ή «επενδύσεων». Θα έλεγε κανείς πως η χώρα βρίσκεται σε μία κατάσταση ανασυγκρότησης, αναδημιουργίας, ανάτασης, προόδου, καθώς τα «επενδυτικά ποσά που ανακοινώνονται καταρρίπτουν, χρόνο με το χρόνο, το ένα ρεκόρ μετά το άλλο»!

Τι όμως συμβαίνει πραγματικά;

Στην πραγματικότητα επένδυση σημαίνει τη διάθεση ενός χρηματικού ποσού: α. για την ίδρυση, την επέκταση ή τη λειτουργία μιας οικονομικής επιχείρησης, β. την αγορά μη καταναλωτικού αγαθού (πχ οικοπέδου ή κατοικίας).

Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού και τις πλημμύρες του φθινοπώρου, θα περιμέναμε να δούμε φράγματα, ταμιευτήρες, τεχνητές λίμνες, ανασύσταση των υπηρεσιών ΤΟΕΒ και ΟΠΕΚΕΠΕ, υπερυψώσεις κοιτών ποταμών, αποστραγγίσεις ολόκληρων περιοχών της Θεσσαλίας και Έβρου, άμεσες αποζημιώσεις ΕΛΓΑ στο 100% του χαμένου κεφαλαίου των αγροτών, δημιουργία δρόμων, διανοίξεις γεφυρών, κρατικές παρεμβάσεις στην ανεξέλεγκτη δράση των μεσαζόντων, έλεγχο των εταιρειών, πάταξη της αισχροκέρδειας, δημιουργία λαϊκού συνεταιριστικού κινήματος κλπ, κλπ.

Κι ακόμα, αποκατάσταση ολόκληρων πυρόπληκτων χωριών και οικιστικών ιστών, αναδασώσεις, μεταποιητικές βιομηχανίες, οικιστικά συγκροτήματα λαϊκής βάσης, σχολικές μονάδες, δημόσια Νοσοκομεία και Κέντρα πρωτοβάθμιας Υγείας, στελέχωση του ΕΚΑΒ, προκήρυξη δημοσίου διαγωνισμού για πρόσληψη των χιλιάδων του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, ανασύσταση των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας, βιομηχανίες μηχανολογικού εξοπλισμού κλπ, κλπ.

Τίποτε απ’ όλ’ αυτά δεν είδαμε, μα ούτε και πρόκειται να δούμε, παρεκτός και αν οι εργολαβίες αφήνουν σοβαρά κέρδη!

***

Οι ξένες «επενδύσεις» ή καλύτερα οι «Άμεσες Ξένες Επενδύσεις» (ΑΞΕ) όπως συνηθίζεται να ονομάζονται, μετά και τις αναβαθμίσεις της «επενδυτικής βαθμίδας» των οίκων αξιολόγησης, παίρνουν μία πρωτοφανή ανοδική τροχιά που -απ’ ό,τι φαίνεται- θα έχει διάρκεια. Μόνον που δεν θα αφορά στις λαϊκές ανάγκες. Σύμφωνα με την ΤτΕ οι (καθαρές) εισροές ΑΞΕ στην Ελλάδα για το σύνολο του 2022 ξεπέρασαν τα 7,9 δισ. €, έναντι 5,3 δισ. το ίδιο διάστημα του 2021, καταγράφοντας αύξηση της τάξεως του 48,2%! Η επενδυτική δραστηριότητα της Κύπρου, της Ελβετίας και της Γερμανίας αποτελούν τη βασική προέλευση επενδυτικών κεφαλαίων για το χρονικό διάστημα 2011-2022, και ακολουθούν η Γαλλία, το Λουξεμβούργο, ο Καναδάς, η Κίνα και οι ΗΠΑ. Σε ό,τι αφορά στη σύνθεση αυτών των περισπούδαστων «επενδύσεων» για τις οποίες επαίρεται η κυβέρνηση, πρώτη «επενδύτρια» χώρα είναι το Λουξεμβούργο με 4,4 δισ. € (από τα συνολικά 5,350 δισ. των ΑΞΕ του 2021), ακολουθεί η Γερμανία με 494 εκατ. €, η Ελβετία με 474 εκατ. €, το Ηνωμένο Βασίλειο με 455 εκατ. €, κ.ά. Οι αμερικανικές ΑΞΕ το 2021 ανήλθαν συνολικά στα 482 εκατ. €.

Σύμφωνα πάντα με την ΤτΕ, τα βασικά χαρακτηριστικά των ΑΞΕ επικεντρώνονται κυρίως στον τριτογενή τομέα (86%) και αφορούν χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες, τηλεπικοινωνίες, τόνωση του εμπορίου, διαχείριση ακίνητης περιουσίας και δραστηριότητες αποθήκευσης και μεταφορών. Με λίγα λόγια στον τριτογενή τομέα, στις υπηρεσίες!

Το ποσοστό του πρωτογενούς τομέα πάρα τα σημαντικά ανταγωνιστικά κλιματολογικά πλεονεκτήματα της χώρας, είναι σχετικά ασήμαντο (2%), ενώ του δευτερογενούς τομέα σε σύγκριση με τις δυνατότητες και τις ανάγκες της χώρας, είναι αμελητέο (15%) και αφορά κυρίως στα φαρμακευτικά, τα τρόφιμα-ποτά-καπνό, τα χημικά και σε μικρότερο βαθμό τα ηλεκτρονικά προϊόντα και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Σημειώνεται ότι για μια περίοδο 11 ετών, από το 2012 έως το 2022, οι καθαρές εισροές ΞΑΕ στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα ανήλθαν σε μόλις 6,2 δισ. € σε σύνολο 36,2 δισ. €.

***

Ας δούμε όμως σε τι συγκεκριμένα αναφέρονται οι ξένες «επενδύσεις»:

Α) Για το 2023 προβλέπεται ισχυρή «ζήτηση» διεθνών κεφαλαίων να «επενδύσουν» στη χώρα μας. Τα 8 στα 10 ευρώ που τοποθετούνται τα τελευταία χρόνια στα ελληνικά ομόλογα είναι ξένης προέλευσης. Το ποσοστό κάλυψης του 78%-80% δεν αφορά σε μεμονωμένη ένδειξη μιας έκδοσης, αλλά μόνιμη εικόνα για όλα τα ομόλογα που έχουν εκδοθεί τα τελευταία χρόνια. Η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και οι χώρες της Ιβηρικής αποτελούν του βασικούς αγοραστές ελληνικών ομολόγων και ακολουθούν η Γερμανία, η Αυστρία, η Ελβετία και οι σκανδιναβικές χώρες.

Β) Στις «επενδύσεις» στο Χρηματιστήριο της Αθήνας το 2022 προηγούνται οι ΗΠΑ με αξία χαρτοφυλακίου 6,9 δισ. €, η Κύπρος με 6,03 δισ., η Ολλανδία με 4,86 δισ., το Λουξεμβούργο με 3,78 δισ., η Γερμανία με 3,40 δισ., η Αγγλία με 1,60 δισ., τα Νησιά Κέιμαν με 1,22 δισ., η Ιρλανδία , με 1,09 δισ. € κλπ. Για ολόκληρο το 2022 η αξία των χαρτοφυλακίων των αλλοδαπών «επενδυτών» αντιπροσώπευε το 63,61% της συνολικής κεφαλαιοποίησης του Χρηματιστηρίου, που αντιστοιχεί σε 41,89 δισ. €. Με λίγα λόγια οι ξένοι «θεσμικοί επενδυτές» ελέγχουν σχεδόν τα 2/3 του ελληνικού Χρηματιστηρίου!

Γ) Στην αγορά αμοιβαίων κεφαλαίων παρατηρείται το 2022, επίσης αύξηση των ροών στους Οργανισμούς Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες, με αποτέλεσμα οι συνολικές εισροές κεφαλαίων από τον Απρίλιο του 2020 έως και το τέλος του 2022 να ανέλθουν στα 3,62 δισ. €. Τις μεγαλύτερες εισροές κατέγραψαν οι κατηγορίες αμοιβαίων κεφαλαίων, Μικτά, Σύνθετα Ειδικού Τύπου, Funds of Funds Μικτά, Ομολογιακά Ελλάδας, Funds of Funds Μετοχικά και Ομολογιακά Διεθνή.

Όπως αντιλαμβάνεται ο πλέον άσχετος περί τα οικονομικά, και στις τρεις περιπτώσεις, δεν πρόκειται για επενδύσεις, όπως τις προδιαγράψαμε στην αρχή του άρθρου, αλλά για τζόγο κι μάλιστα του χειρίστου είδους!

***

Η αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων στα 11,9 δισ. € (πλέον 3,7 δισ. € του «Ταμείου Ανάκαμψης»), που με βάση τους υπολογισμούς του Συνδέσμου Ανωνύμων Τεχνικών Εταιριών (ΣΑΤΕ), το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων είναι αυξημένο κατά 64%, έναντι του 2020. Η αύξηση του ΠΔΕ εξηγεί ως ένα βαθμό και τη μεγάλη προσφορά «επενδυτικών» κονδυλίων. Σημειώνουμε ότι η εικόνα της δημοσιονομικής ομαλότητας συντηρείται μέσα από τη συνεχή κυβερνητική προσφορά «γης και ύδατος» στους ξένους «επενδυτές», καθώς επίσης του αφηγήματος -σε όλους τους τόνους- του success story.

Αν σήμερα οι ξένοι κάνουν αυτού του είδους τις «επενδύσεις» στη χώρα μας, το κάνουν μόνο και μόνο για να αποκομίσουν το ανώτατο κέρδος. Μ’ αυτό αποφασίζουν για τον τόπο επένδυσης. Για την μεταποιητική βιομηχανία (ποσοστό 15%) θεωρούν βασικής σημασίας παράγοντα το χαμηλό μεροκάματο του βιομηχανικού εργάτη και την ύπαρξη κατώτερου τεχνικού προσωπικού. Ακόμη, υπολογίζουν τις ιδιόμορφες συνθήκες μιας μονόπλευρα και στρεβλά αναπτυγμένης καπιταλιστικής οικονομίας, όπως είναι σήμερα η ελληνική. Οι όροι επένδυσης είναι τέτοιοι που ωφελούν μόνο το κεφάλαιο. Οι προϋποθέσεις για την επένδυσή τους είναι, ακόμη, η φτηνή ενέργεια και η αγορά διάθεσης των προϊόντων τους. Το χρηματιστικό κεφάλαιο χρησιμοποιεί την υπεροχή του σε θραύσματα βιομηχανικών επενδύσεων που του αποφέρουν τεράστιο κέρδος σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Οι κατατμήσεις άλλωστε, και αυτού του είδους οι «επενδύσεις», στις χώρες των πρώτων υλών ή στις χώρες με φτηνά μεροκάματα, αποτελούν βασικό τρόπο λειτουργίας του μονοπωλιακού κεφαλαίου.

***

Ιδιαίτερα στον τομέα των υπηρεσιών, (ποσοστό 86%), όπως είδαμε παραπάνω, οι «επενδύσεις» ουσιαστικά δεν έχουν καμία σχέση με τις λαϊκές απαιτήσεις, ούτε με τις προσδοκίες του λαού μας για ένα καλύτερο αύριο. Δεν αφορούν καν την πρόσληψη προσωπικού ή την ντόπια επιστημονική επιστασία. Τα πάντα κινούνται, μεταφέρονται, διαχειρίζονται, ελέγχονται, ψηφιακά, χωρίς καν την παρουσία προσώπων! Ομόλογα, Αμοιβαία κεφάλαια, Χρηματιστήριο, αυτά είναι τα «προϊόντα» που ενδιαφέρουν το χρηματιστικό κεφάλαιο, μέσα σε ένα -ουσιαστικά αθέατο για το λαό- νταλαβέρι. Δεν μπαίνει ούτε ένα καρφί! Δεν υπάρχει ανέγερση Σχολείων, Νοσοκομείων, Κέντρων Υγείας, οικιστικών συγκροτημάτων, οικοδομών. Δεν υπάρχουν γιαπιά, σκαλωσιές, μπουλντόζες, κομπρεσέρ, σκαπτικά μηχανήματα, σιδεράδες, μαραγκοί, κτίστες, μηχανικοί, εργολάβοι, ό,τι τέλος πάντων εξάπτει και κινεί τη λαϊκή περιέργεια, στα δημόσια και ιδιωτικά έργα. Τα πάντα είναι ακατανόητα και αθέατα για το λαό, όπως και η απορία του για το αν πραγματικά γίνονται επενδύσεις ή όχι. Μόνο που οι «επενδύσεις» γίνονται σιωπηρά και δυστυχώς αφορούν μονάχα το ξένο ληστρικό χρηματιστικό κεφάλαιο και τους ντόπιους λακέδες τους. Με κυβερνήσεις υποταγμένες και βουτηγμένες μέχρι το λαιμό στην ξένη εξάρτηση και εθελοδουλία.

Η ντόπια πλουτοκρατική ολιγαρχία, ζώντας για δεκαετίες μέσα στην εξάρτηση, τη διαπλοκή και τη διαφθορά, κράτησε για τον εαυτό της το προνόμιο του μεταπράτη-αντιπροσώπου-συντονιστή των ξένων εταιρειών. Η ίδια δεν είναι σε θέση να πραγματοποιήσει ούτε επενδύσεις -αν δεν είναι κρατικοδίαιτες- ούτε βέβαια την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας. Θα την αφήσει στο ξένο κεφάλαιο. Τα υπερκέρδη που δημιουργούνται, εξάγονται στις ξένες τράπεζες, μαζί με τις «προμήθειες» της ντόπιας ολιγαρχίας.

Το ντόπιο παρασιτικό κεφάλαιο, αφού εξασφάλισε, στους καιρούς κρίσης, τα κεφάλαιά του στην Ελβετία, στις νήσους Κάιμαν, στο Λουξεμβούργο, στις Παρθένους νήσους κ.ά. εξωχώριους προορισμούς, καλεί τώρα με τις διάφορες δανειακές Συμβάσεις του ΠΔΕ, που υπέγραψε μέσω του πολιτικού της προσωπικού, το ξένο κεφάλαιο να έλθει να «επενδύσει» στη χώρα μας, όπου θα απολαμβάνει, τους προνομιακούς όρους, και θα λεηλατεί το δημόσιο πλούτο της.

Αυτές είναι οι διαβόητες ΑΞΕ, που πέρα από την κινεζική COSCO που λειτουργεί μέσα σε ένα ιδιότυπο εσώκλειστο γκέτο (εισφοροαπαλλαγών, φοροαπαλλαγών, εξαγωγικών διευκολύνσεων, ανεξέλεγκτων κερδών, εξαγωγής κεφαλαίων, ατομικών Συμβάσεων προσωπικού, μισθών πείνας, απαγόρευσης απεργιών, ανυπαρξίας συνδικαλιστικών δικαιωμάτων κλπ) καμία άλλη επένδυση αυτού του χαρακτήρα δεν έχει γίνει στη χώρα μας. Οτιδήποτε άλλο αφορά στο χρηματιστηριακό και κατ’ επέκταση στο χρηματιστικό κεφάλαιο και στην απόλυτη κερδοφορία του μέσα σε ένα κυβερνητικό πλαίσιο απόλυτης ασυδοσίας!

Ας μην απορεί κανείς αν γίνεται τζόγος. Γίνεται. Μόνον που αφορά στο πληθωριστικό χρήμα που ψάχνει για γρήγορες κερδοφόρες πηγές.

Ιωσήφ Σταυρίδης, μέλος της ΚΕ του Μ-Λ ΚΚΕ